Phân tích Đất Nước "Trong anh và em... Đất nước muôn đời"

[adminbao]

Hai câu thơ mở đầu là sự nhận thức chân lí về cội nguồn về cội nguồn, truyền thống, về lịch sử…Đất nước gần gũi, gắn bó thân thiết với “anh và em”, với mọi người:

“Trong anh và em hôm nay – Đều có một phần của đất nước”
Chỉ “một phần” nhỏ bé thôi, nhưng xiết bao gần gũi, gắn bó, yêu thương và tự hào. Từ khái niệm, ý niệm “ mỗi công dân là 1 phần tử của cộng đồng, của đất nước” từ “hôm nay” đến “mai sau”
“Khi hai đưa cầm tay – Đất nước trong chúng ta hài hoa nồng thắm”

Ở đoạn trước, nhà thơ đã cảm nhận “Đất là nơi anh đến trường – ĐN là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm” Và khi “hai đưa cầm tay” thì 1 mái ấm, tổ ấm gia đình được xây dựng. Gia đình là “một phần” của ĐN. Chỉ có tình yêu và hạnh phúc GĐ mới tạo nên sự “hài hòa, nồng thắm” với tình yêu quê hương ĐN. Đó là bản chất thống nhất trong tình cảm của thời đại mới… Nói về cội nguồn dòng giống, của dân tộc NKĐ lại nhắc đến sự tích “Trăm trứng”, “Đất là nơi chim về - Nước là nơi Rồng ở… Những ai bây giờ….” Từ huyền thoại thiêng liêng ấy mới có ý thơ này:
“Khi chúng ta cầm tay mọi người – Đất nước vẹn tròn, to lớn”

Hai chữ “cầm tay” trong câu thơ “Khi hai đứa cầm tay” có nghĩa là dao duyên, là yêu thương. “Khi chúng ta cầm tay mọi người” là đoàn kết, là yêu thương đồng bào… Mọi người có cầm tay nhau, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau mới có hình ảnh “Đất nước vẹn tròn, to lớn” Cách diễn đạt uyển chuyển, sinh động ấy có ý nghĩa thẫm mỹ sâu sắc: hình thức này thể hiện nội dung ấy, gắn bó, thể hiện rõ ý thơ: tình yêu lứa đôi, tổ ấm hạnh phúc, gia đình, tình yêu quê hương đất nước, tinh thần đại đoàn kết dân tộc là những tình cảm đẹp, làm nên truyền thống “yêu nước, yêu nhà, yêu người…” và đó là sức mạnh VN.

Đất nước “nguồn thiêng ông cha”, Đất nước “trong anh và em hôm nay”, ĐN trong mai sau, Như một phần nhắn nhủ, như một kì vọng sáng ngời niềm tin:
“Mai này con ta lớn lên – Con sẽ mang Đất Nước đi xa – Đến những tháng ngày mơ mộng”

Lời nhắn nhủ chân thành, sâu sắc, nhẹ nhàng dễ đi vào lòng người… Thế hệ con cháu mai sau sẽ tiếp bước ông cha “ Gánh vác phần người đi trước để lại” xây dựng đất nước, đưa đất nước ta sánh ngang cùng với các cường quốc 5 châu như lời di chúc của vị cha già để lại trước khi đi xa… Hai chữ “lớn lên” biểu lộ niềm tin về trí tuệ và bản lĩnh nhân dân trên hành trình lịch sử đi tới ngày mai tươi sáng. “Mơ mộng” nghĩa là rất đẹp ngoài trí tưởng tượng về 1 VN cường thịnh, 1 cường quốc văn minh. Điều mà “anh và em”, mỗi người chúng ta mơ mộng hôm nay, sẽ biến thành hiện thực “mai này” gần...

Bốn câu thơ cuối đoạn cảm xúc dâng lên thành cao trào. Giọng thơ trở nên ngọt ngào, say đắm khi nhà thơ nói lên những suy nghĩ sâu sắc, đẹp đẽ của mình:
“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình… Làm nên Đất Nước muôn đời”
“Em ơi em” – một tiếng gọi yêu thương, giải bày và san sẻ bao niềm vui sướng đang dâng lên trong lòng khi nhà thơ cảm nhận và định nghĩa về ĐN “Đất Nước là máu xương của mình”. Đất nước là huyệt hệ, là thân thể ruột thịt thân yêu của mình, là mồ hôi xương máu của tổ tiên, ông cha của dân tộc ngàn đời.Với NKĐ thì “gắn bó” “san sẻ”, “hóa thân” là những biểu hiện của tình yêu nước, là ý thức, là nghĩa vụ cao cả thiêng liêng.

“Phải biết gắn bó và san sẻ..phải biết hóa thân” thì mới có thể “Làm nên Đất Nước..”. Điệp ngữ “phải biết” như một mệnh lệnh phát ra từ con tim, làm cho giọng thơ mạnh mẽ, chấn động… Đất nước thân thương, gắn bó với mọi người. Phải biết hiến dân cho “Đất nước muôn đời..” Đoạn thơ đẹp vì sáng ngời niềm tin về tương lai ĐN và tiền đồ tươi sáng của DT. Đoạn thơ mang tính chính luận, chất trữ tình,… Giong thơ tâm tình diêu ngọt, tứ thơ dạt dào cảm xúc, sáng tạo về ngôn từ, hình ảnh, thể hiện 1 hồn thơ giàu chất suy tư, khẳng định một thi pháp độc đáo, có nhiều mới mẻ tìm tòi.