Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trong Truyện Kiều

[cành hồng khó yêu]

a) Miêu tả thiên nhiên trực tiếp.
Giáo sư Nghiêm Toàn: "Trong đoạn đường tân thanh luôn luôn cónhững bức tranh nho nhỏ như những hạt kim cương rơi rải rác đính trên một tấmthêu nhung"
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
- Một bức tranh "đượm vẻ thiên nhiên" diễm lệ và tươisáng.
- Sử dụng từ ngữ dân tộc đã lựa chọn những đường nét, hình ảnh, màu sắc đã vàomột tổng thể cấu trúc hội họa, hài hòa, mở ra một không gian hữu sắc, hữuhương, nên thơ.
- Giữa trời xuân là cánh én
-"Đưa thoi" gợi hình, gợi cảm. Miêu tả cánh én như con thoi vút qua
=> Những cánh én chao lượn như thời gian trôi qua nhanh
-"Thiều quang"
Cách tính thời gian và miêu tả vẻ đẹp mùa xuân của các thi nhân xưa nay thật làhay và ý vị
- Cuối xuân => Gợi cái đậm của sức xuân, ánh sáng của mùa xuân rực rỡ, ấm áplàm cho bức tranh mùa xuân thêm trong trẻo, tươi sáng.
- Lối đảo ngữ
b) Tảcảnh ngụ tình
Nhiều lời khen như"máu chảy ở đầu ngon bút" và "thấu nghìn đời"

Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn gian tay ra về
................................
Nhịp cầu nho ngỏ cuối gềnh bác ngang.

- Dùng chữ trang nhã, bình dân trong tả cảnh
- "Tà tà": Hành động chậm rãi
-"Thơ thẩn": Không có gì là vội vã
=> chuyển động nhẹ nhàng
- Nao nao: Diễn tả tâm trạng con người đọng lại như dòng nước. Cảm giác về mộtngày vui đang còn mà đã linh cảm thấy một điều gì đó không bình thường sắp xuấthiện
- Các từ láy: tà tà, thơ thẩn, thanh thanh, nao nao, nho nhỏ
=> Có giá trị gợi hình, gợi cảm

“ Trước lầu Ngưng Bíchkhóa xuân
................................tấm lòng”

+) Khóa xuân: mang hàm ý mỉa mai. Thực chất Kiều bị dam lỏng.
+) Nàng muốn kéo thiên nhiên lại gần để cùng trò chuyện
+) Chỉ từ “nọ” và “kia” chỉ vị trí không xác định
+) Tính từ “xa” ..”gần” chỉ khoảng cách giữa các vật .
ð Cảnh vật tách rời nhau như sự bối rối, ngổnngang trăm nỗi lòng của cô gái họ Vương.
+) Cảnh đẹp nhưng không có tâm trạng đẻ ngắm.
ð Mênh mông, vắng lặng, trơ trọi, rợn ngợp ở lầuNgưng Bích làm nổi bật tâm trạng, nỗi buồn cô đơn.
-) Tả cảnh ngụ tình của nguyễn du vượt khác hẳn các thi nhân khác.
+) Các thi sĩ khác chỉ đi một chiểu nghĩa là chỉ tín những cảnh nào đẹp, phù hợpvới tâm trạng của con người thì mới ghi vào
+) Nguyễn Du: đư cảnh<=> tâm hồn người
ðgiao hòa tuyệt đốigiữa cảnh và người. Giữa vô tri và cái tâm thúc để tuy hai mà một, tuy một màhai.

“Buồn trông.................ghế ngồi”