Pháp: Tuyển sinh theo nhóm ngành

[sweet_love]

Thi tuyển theo nhóm trường. Sinh viên trúng tuyển, theo điểm, ai đỗ cao thì được phép chọn trường trước, cứ theo số chỗ (chỉ tiêu) của từng trường mà nhập trường. GS Bùi Trọng Liễu, nguyên GS ĐH Paris, Pháp chia sẻ 1 vài kinh nghiệm về tuyển sinh đại học ở nền giáo dục lâu đời này.

Mỗi nước có cách tuyển sinh đại học riêng. Nhưng tựu trung có 3 cách.

Ở Mỹ, mỗi trường có cách thức tuyển sinh khác nhau: có trường tuyển theo hồ sơ, sử dụng kết quả học tập thời THPT, nhưng cũng có trường tổ chức kỳ thi tuyển riêng.

Ở ta, cách tuyển sinh hiện nay, là tổ chức thống nhất cả nước, thi theo khối A (Toán, Lý, Hoá), khối B (Toán, Hoá, Sinh), khối C (Văn, Sử, Địa)...

Giữa 2 thái cực đó – Mỹ (từng đại học tuyển riêng) và ta (thi gộp theo khối) – có một cách trung gian: thi gộp theo "nhóm trường" (xếp theo ngành nghề na ná) . Cách này hơi liên quan đến "tuyển sinh kiểu Pháp".

Bằng tú tài = đầu vào ĐH

Bằng tú tài Pháp (baccalauréat) ra đời cách đây gần 200 năm (1808). Theo Luật, nó vừa là bằng tốt nghiệp trung học (định nghĩa thứ nhất), đồng thời là "bằng cấp đầu tiên của đại học" - premier grade universitaire (định nghĩa thứ nhì).

Vì có cả định nghĩa thứ nhì, nên từ trước đến nay, người có bằng tú tài Pháp được đương nhiên ghi tên vào học Université (đại học) Pháp, mà không phải thi tuyển gì hết.

Bằng tú tài Pháp là một thứ bằng "hai trong một". Từ mấy chục năm nay, chính quyền tả hay hữu muốn sửa mà chưa sửa được. Và vì thế mà "kẹt": các Universités không được phép tuyển sinh, nghĩa là không lọc được "đầu vào". Với một số lượng sinh viên rất lớn, trình độ không đồng đều, ghi tên học không theo khả năng mà theo nơi nào còn chỗ, như thế không ngân sách nào có thể chịu đựng nổi.

Giáo dục ở Pháp không chạy theo thành tích. Sinh viên không đủ trình độ thì bị sàng lọc và phải rời trường. Vì thế, con số SV sau vài năm, không được phép học tiếp, không có một mảnh bằng nào trong tay, là một con số khổng lồ.

Thí dụ như ở Université Paris IV, số sinh viên thi đỗ năm thứ nhất là 27%, năm thứ nhì là 53%, năm thứ ba là 58% . Do đó sự lãng phí thật khủng khiếp về thời gian, về nhân lực, về ngân quĩ.

Tuyển sinh theo nhóm trường

Đặc điểm thứ nhì của Pháp là sự hiện diện của một số cơ sở giáo dục đại học bên ngoài các Universités: đó là những cơ sở mà Pháp gọi là những Grandes Ecoles - (Trường lớn, nôm na là những trường kỹ sư, những trường thương mại quản lý, chủ yếu là những trường cao cấp dạy nghề…).

May cho các cơ sở này (và may cho nền giáo dục của Pháp): nhờ được tồn tại bên ngoài các Universités mà các cơ sở này không bị "kẹt" vào cái định nghĩa thứ hai của cái bằng tú tài kể trên, nghĩa là được tuyển sinh.

Các Grandes Ecoles tuyển sinh theo kiểu thi tuyển ở mức tú tài +2, thi gộp theo "nhóm trường", thi tuyển sinh theo cách làm bài thi viết, rồi thi vấn đáp.

Thí dụ như nhóm 35 trường kỹ sư Ecoles Nationales Supérieures d’Ingénieurs có kỳ thi chung; nhóm các trường kỹ sư Centrale, Mines, Ponts có kỳ thi chung; nhóm các trường Ecole Polytechnique, Ecoles Normales Supérieures, có kỳ thi chung....

Sinh viên trúng tuyển thì xếp cao thấp, ai đỗ cao thì được phép chọn trường trước, cứ theo số chỗ (chỉ tiêu) của từng trường mà nhập trường. Tất nhiên, đây là chỉ kể một cách tóm tắt cho gọn, mà không kể chi tiết một số trường hợp cá biệt.

Đầu vào nghiêm chỉnh, nên không lãng phí, và có phương tiện học hành đầy đủ hơn, cho nên, nói chung, các Grandes Ecoles rất "được giá" cho đến mức tú tài + 5. Các Universités thực sự chỉ bảnh bao ở cấp đào tạo tiến sĩ vì trừ một số trường hợp đặc biệt, đa số Grandes Ecoles không đảm nhiệm đào tạo cấp này.